EWA ментори во фокус: Совети од најдобрите – Интервју со Јана Клопчевска

Во свет кој постојано се менува, каде што знаењето и искуството играат клучна улога во личниот и професионалниот развој, менторството станува еден од највредните алати за поддршка и напредок. Во таа насока, во рамки на програмата Empowering Women in Agrifood (ЕWA), менторството го зазема централното место, тоа не само советодавна улога, менторството е низа на падови и подеми коja треба да ја изодат избраните жени претприемачки водени од своите ментори.

EWA програмата е креирана од EIT Food, најголемата европска иницијатива за иновации во храна, која се спроведува во Македонија во соработка со Фондација за Менаџмент и индустриско истражување. По успешното започнување на оваа иницијатива, решивме да започнеме серијал „EWA ментори во фокус: Совети од најдобрите“ во кој ќе ве запознаеме со менторите кои неуморно го поддржуваат развојот на бизнис идеите на избраните кандидатки.

Серијалот го започнуваме со д-р Јана Клопчевска, вонреден професор на Универзитет „Св. Кирил и Методиј“ во Скопје, експертка со над 20 години искуство во областа на одржливиот развој, образованието за животна средина и стручното образование. Нејзината работа е посветена на дизајнирање иновативни едукативни програми и практики за циркуларна економија, со силен фокус на нивната примена во земјоделството и индустријата.

Во оваа менторска приказна, таа работи со Кристина Тодорова, млада иноваторка и основачка на EcoShroom – интегриран циркуларен систем за одгледување печурки од органски земјоделски отпад. Со својата визија, Кристина создава решенија што не само што трансформираат отпад во корисен ресурс, туку и активно ги вклучуваат младите, жените и маргинализираните заедници во процесот.

Кој е вашиот професионален пат и како стигнавте до позицијата ментор во EWA програмата?

Мојот професионален пат е изграден на пресекот меѓу науката, иновациите и применетата поддршка за жените во бизнисот. Како професор и истражувач, долги години работам на теми поврзани со одржлив прехранбен систем, биоекономија и трансфер на знаење со индустријата. Она што отсекогаш ме мотивирало е поддршката на жените кои сакаат да го претворат својот иновативен потенцијал во реални и одржливи бизнис решенија. Преку учество во европски програми, иницијативи на UNDP, USAID, и Horizon Europe, природно се поврзав со EIT Food и нивната EWA програма, каде што гледам огромна вредност – не само во развојот на поединечни идеи, туку во градењето на една нова генерација на жени-лидери.

Како ментор, што сметате дека е најважно да се пренесе на младите жени во оваа програма?

Најважно е да се пренесе јасната визија. Жените многу често се двоумат пред да направат чекор, дури и кога имаат силна идеја. Моја улога како ментор е да им помогнам да ја валоризираат својата замисла, да постават стратегија и да изградат мрежа на поддршка. Учењето како да се биде лидер, а притоа да се остане автентичен, е клучот. Сакам тие да разберат дека не мора да имаат “совршен план” од почеток, доволни се храброст, желба и подготвеност за континуирано учење и адаптација.

Многу е тешко да се застане пред група на инвеститори и да се даде презентација во кој ги убедувате дека вие го имате вистинското решение. Што им советувате на тие кои се наоѓаат пред ваков чекор?

Мој совет е секогаш ист: Не се обидувајте да звучите совршено, обидете се да бидете уверени, автентични и подготвени. Инвеститорите не бараат само добра идеја, тие бараат личност која ја разбира својата идеја, го познава пазарот и знае каде сака да стигне односно знае која е крајната цел. Подгответе се со факти, но зборувајте со страст или опсесија која ќе доведе до успех. Прикажете им не само како вашето решение функционира, туку зошто вие сте токму таа личност што може да го реализира. И запомнете, секој pitch е можност за учење, каде дури и неуспехот не е крај, туку почеток на подобрување.

Кое е вашето лично мото или филозофија кога станува збор за поддршка и развој на талентирани млади луѓе?

Моето мото е: „Инспирирај со знаење, охрабри со пример и поддржи целосно.“ Верувам дека секоја млада личност има уникатен потенцијал, но тој потенцијал доаѓа до израз само во вистинско опкружување. Секогаш се трудам да создадам простор каде што младите може слободно да размислуваат, да експериментираат и да учат не само од мене, туку и едни од други. Развојот не е линеарен процес, туку патување кое бара и знаење но и емпатија.

Програмата Empowering Women in Agrifood EWA ги поддржува жените во развојот на нивните агро-прехранбени бизнис идеи не само преку финансирање, туку и преку специјализирани обуки, менторство и можности за вмрежување. Оваа иницијатива има за цел сеопфатно да ги поддржи претприемачките жени во раната фаза од нивната кариера, притоа овозможувајќи им пристап до знаење и релевантни контакти за успешен почеток и развој на одржливи бизниси во агро-прехранбениот сектор.

Во време кога агро-прехранбениот сектор се соочува со потреба од дигитална трансформација, одржливост и иновација, прашањето е: Кој ќе ги донесе тие промени ако не жените со визија? А кој ќе ги поддржи, ако не менторите со искуство?